De Berlijnse Muur De Berlijnse Muur (in het Duits: Berliner Mauer) was een barrière die decennia lang West-Berlijn van Oost-Berlijn en de rest van Oost-Duitsland gescheiden hield. Deze grens maakte deel uit van het IJzeren Gordijn. De Oost-Duitse regering bouwde de Berlijnse Muur om het vluchten van Oost-Duitsers naar het Westen onmogelijk te maken. De muur scheidde Oost-Berlijn en West-Berlijn 28 jaar lang, vanaf de eerste dag dat begonnen werd met de bouw op 13 augustus 1961, totdat hij werd ontmanteld in 1989. De muur groeide uit tot het symbool van het IJzeren Gordijn. Volgens officiële cijfers werden gedurende deze periode minstens 136 mensen gedood die de muur trachtten over te steken. Een prominente slachtoffergroep beweert echter dat meer dan 200 mensen werden gedood bij hun poging te vluchten van Oost- naar West-Berlijn. De DDR/Oost-Duitse regering gaf de grenswachten opdracht tot schieten om te laten zien hoe zij omgingen met overlopers. Op de 15 juni 1961, twee maanden vóór de bouw van de Berlijnse Muur begon, verklaarde Walter Ulbricht tijdens een internationale persconferentie: 'Niemand hat die Absicht, eine Mauer zu errichten!' (Niemand heeft het voornemen om een muur bouwen). Het was de eerste keer dat de benaming Mauer (muur) in deze context gebruikt werd. Op zaterdag 12 augustus 1961 besloten de leiders van de DDR tijdens een tuinfeest in Döllnsee om de grens met West-Duitsland te sluiten en een muur te bouwen in Berlijn. Walter Ulbricht zette zijn handtekening en het geschiedde zoals was besloten, de muur zou worden gebouwd. Om middernacht werd door de politie en eenheden van het Oost-Duitse leger begonnen de grens af te sluiten. Tegen de ochtend op zondag 13 augustus 1961 was de grens naar West-Berlijn dicht. Oost-Duitse troepen en arbeiders begonnen met het versperren en opbreken van straten, zodat de doorgang voor de meeste voertuigen onbegaanbaar werd. Daarnaast werd meteen begonnen met het aanleggen van prikkeldraadversperringen en het installeren van hekken langs de 156 km grens langs de drie westelijke sectoren en de 43 km die feitelijk Oost en West Berlijn scheidden. De Sovjets waren niet direct betrokken bij de afsluiting. In eerste instantie werd er een barrière aangelegd die geheel op Oost-Duits grondgebied lag, om problemen met het westen te voorkomen. Later werden er op de opgeworpen dam betonnen elementen gezet waardoor de muur vorm kreeg. Soldaten stonden op wacht met orders om te schieten op iedereen die geprobeerde over te steken. Daarnaast werd de gehele lengte van de grens tussen Oost- en West-Duitsland afgesloten met kettingen, hekken, muren, mijnenvelden en andere installaties. De laatste mogelijkheid om eenvoudig toegang te krijgen voor een reis of verhuizing naar West-Duitsland was voor de overgrote meerderheid van de Oost-Duitsers afgesloten. Veel families werden gescheiden en Oost-Berlijners werden ook afgesneden van hun baan in het Westen en van mogelijkheden voor financiële verbetering; West-Berlijn werd een geïsoleerde enclave in een vijandig land. De twee afgebeelde zegels op de vorige bladzijde werden uitgegeven door de Duitse Democratische Republiek (DDR) op 12 augustus1971. Zij herdenken de tiende verjaardag van de bouw van de muur, met een glimlach op de gezichten van de militie en de soldaat, een duidelijke nederlaag voor het communistische regime. De zegel hiernaast is uitgegeven door de DDR op 5 augustus 1986 en herdenkt de 25ste verjaardag van de muur. We zien dezelfde lachende gezichten als 15 jaar geleden maar de tekst is harder: '25 jaar antifascistische beschermmuur'. Dit suggereert natuurlijk dat de muur werd opgericht om de DDR en z'n burgers tegen de buitenlandse fascisten te beschermen, een typisch socialistische propagandatruc. Op al deze zegels zien we op de achtergrond de Brandenburger Tor en een aantal nieuwe gebouwen afgebeeld, maar niet de muur zelf. Duitsland 1990, eerste verjaardag van de opening van de Berlijnse Muur Dan wordt het 23 augustus 1989. Het communistische Hongarije versoepelt de beperkingen aan de grenzen met Oostenrijk, en in september ontsnapten meer dan 13.000 Oost-Duitse burgers via Hongarije naar Oostenrijk. Massademonstraties tegen de regering in Oost-Duitsland begonnen in oktober 1989. De reeds lang zittende de leider van Oost-Duitsland, Erich Honecker, nam op 18 oktober 1989 ontslag en werd een paar dagen later opgevolgd door Egon Krenz. Honecker had in januari van dat jaar nog voorspeld dat de muur 100 jaar zou bestaan, als de voorwaarden die tot de bouw hadden geleid niet gewijzigd zouden worden. Duitsland 1995, voor de slachtoffers van verdeeldheid en geweld Protestdemonstraties braken in september 1989 in heel Oost-Duitsland uit. Aanvankelijk betrof het mensen die willen vertrekken naar het Westen, zij riepen leuze als 'Wir wollen raus!' ('We willen eruit!'). Toen de demonstranten begonnen te zingen 'Wir bleiben hier' ('We blijven hier!'), luidde dat de zgn. 'vreedzame revolutie' van eind 1989 in. Op 4 november 1989 waren de protesten sterk aangezwollen en waren er een miljoen mensen op de Alexanderplatz in Oost-Berlijn op de been. Duitsland 1990, val van de Berlijnse Muur Inmiddels was de golf van vluchtelingen die Oost-Duitsland wilde ruilen voor het Westen sterk gestegen. Via Tsjecho-Slowakije, getolereerd door de nieuwe regering Krenz en in overleg met de communistische Tsjecho-Slowaakse regering, verlieten tienduizenden Oost-Duitsland. Om complicaties te voorkomen en het de vluchtelingen gemakkelijker te maken werd door het door Krenz geleide Politburo op 9 november 1989 besloten alle grenzen openen te stellen, met inbegrip van Berlijn. België 2000, val van de Berlijnse Muur Tienduizenden Oost-Berlijners stroomden via de doorgangspunten in de muur naar West-Berlijn. Verraste en overdonderde grenswachten pleegden vele hectische telefoontjes met hun superieuren, maar het werd snel duidelijk dat niemand van de Oost-Duitse autoriteiten het zou aandurven om verantwoordelijkheid te nemen voor de afgifte van Ierland 2000, val van de Berlijnse Muur persoonsgegevens of orders te geven om dodelijk geweld te gebruiken. De Oostduitse soldaten en grenswachten waren sterk in de minderheid. Bij de snel en zeer sterk groeiende mensenmenigte bij de doorlaatpunten hebben ze zelf maar besloten om de grenzen open te doen. Hierdoor konden mensen met weinig of geen identiteitscontrole naar het Westen komen. USA 2000, val van de Berlijnse Muur Uitgelaten Oost-Berlijners werden enthousiast begroet door West-Berlijners aan de andere kant in een feestelijke sfeer. De datum 9 november 1989 wordt daarom beschouwd als de datum waarop de Muur viel. In de dagen en weken die volgden kwamen mensen met voorhamers en beitels naar de muur om stukjes beton als souvenir uit de muur te slopen. Deze mensen kregen ze de bijnaam 'Mauerspechte' (muurspechten). Roemenië 2001, vernietiging van de Berlijnse Muur Het Oost-Duitse regime kondigde voor het daaropvolgende weekeinde de opening aan van tien nieuwe doorgangen, waaronder een aantal op symbolische locaties (Potsdamer Platz, Glienicker Brücke en Bernauer Straße). Mensenmassa’s aan beide zijden wachtte daar uren, en juichten bij de bulldozers die de muur sloopten en oude wegen herstelden. Foto's en televisiebeelden van deze gebeurtenissen worden soms verkeerd gepresenteerd als de 'ontmanteling van de Muur', terwijl het enkel om de aanleg van nieuwe doorgangen ging. Nieuwe grensovergangen bleven geopend worden gedurende de zomer van 1990, met inbegrip van die bij de Brandenburger Tor op 22 december 1989. De val van de Muur was de eerste stap naar de Duitse hereniging, die formeel werd afgesloten op 3 oktober 1990. Bron: Victor Manta Vertaald door Maarten Jansen