Voor de een geldt hij als een charlatan die zijn troon en koninkrijk in de waagschaal stelde voor een vrouw, voor een ander is hij hoofdpersoon in de meest romantische ‘love story' van de vorige eeuw. Feit is echter dat de in die tijd onmogelijke liefde van de Engelse vorst voor een tweemaal gescheiden Amerikaanse vrouw het Britse rijk in 1936 op haar grondvesten deed schudden en de bevolking in twee kampen verdeelde. In dit artikel het verhaal van een eenzame koning die uiteindelijk de stem van zijn hart volgde.
Edward werd op 23 juni 1894 geboren op White Lodge in Richmond, Surrey, als het oudste kind van de latere koning George V en koningin Mary of Teck. Bij de geboorte kreeg hij de namen Edward Albert Christian George Andrew Patrick David, maar zoals gebruikelijk in de koninklijke familie in Engeland werd zijn laatste naam als koosnaam gebruikt en werd hij ‘David' genoemd. Zijn broer Albert werd anderhalf jaar later geboren, gevolgd door een zuster, Mary. In de jaren erna volgeden nog drie broers: Harry, George en John. Toen zijn grootvader Edward VII op 6 mei 1910 overleed en zijn vader tot koning werd benoemd, werd Edward automatisch troonopvolger.
Van zijn 13de tot 17de jaar kreeg Edward een opleiding aan de marine-opleidingsschool in Osborne. Aanvankelijk werd hij daar geplaagd met z'n koninklijke afkomst, maar werd al snel door z'n medeleerlingen geaccepteerd omdat hij er op stond als iedere andere cadet behandeld te worden. Na deze op-leiding bezocht hij het Royal Navy College, daarnaast studeerde hij aan het Magdalen College van de Universiteit van Oxford. Een echte studiebol was Edward echter niet waardoor bij voornamelijk bij de Marine een militaire scholing kreeg.
In 1911 werd Edward benoemd tot de 20ste Prince of Wales, een eretitel die alleen voorbehouden is aan de troonopvolger. Voor de ceremonie moest Edward niet alleen een paar zinnen in het Welsh leren maar ook een tamelijk potsierlijk kostuum dragen, iets wat hem zeer tegenstond. Het werd duidelijk dat de prins er een hekel aan had op een voetstuk geplaatst te worden en evenmin gediend was van veel eerbetoon, alleen om het feit dat hij een prins was. Het liefste werd hij behandeld als iedere andere jongeling van zijn leeftijd.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog diende Edward als stafofficier bij de Army Grenadier Guards, maar als troonopvolger kreeg hij van de regering geen toestemming om aan actieve krijgshandelingen in Frankrijk deel te nemen. Er was niet alleen het risico dat hij gewond zou kunnen raken of zelfs gedood worden, 
Edward zou ook door de vijand gevangen genomen kunnen worden, waardoor de regering bij vredesonderhandelingen onder druk kon worden gezet. Hoewel hij niet aan het front heeft gevochten is Edward er wel met z'n vader op bezoek geweest en is getuige geweest van de verschrikkingen van de oorlog. Hij kreeg veel respect van de gewone soldaten alleen al door het feit dat hij met hen mee had willen vechten.
Na de oorlog maakte Edward als goodwill ambassadeur een aantal reizen naar alle delen van het Britse Rijk, waardoor zijn populariteit enorm steeg. De prins was een bijzonder knappe man, met blond haar en blauwe ogen en een jongensachtige uitdrukking op zijn gezicht die hij z'n hele leven zou behouden. Hij gedroeg zich als een vrijgezel en playboy, maar om de een of andere reden voelde Edward zich vooral aangetrokken tot getrouwde vrouwen.
Edward woonde in een 18de eeuws huis genaamd ‘Fort Belvedere' in Windsor, dat hem geschonken was door zijn vader. Hij genoot van de privacy van ‘het fort' en werd een expert in tuinieren, met name het kweken van rozen. In 1918 ontmoette hij Mrs. Winifred (‘Freda') Dudley Ward. Hoewel ze toen ongeveer even oud waren (23), was Freda al vijf jaar getrouwd toen ze elkaar ontmoetten. Freda zou de volgende zestien jaar Edward's maîtresse zijn. Ook had hij een langdurige relatie met de jonge gravin Thelma Furness.
Op 10 januari 1931 gaf Lady Furness een party waarbij niet alleen Prince Edward maar ook Mrs. Wallis Simpson en haar echtgenoot Ernest Simpson waren uitgenodigd. Het is bij deze gelegenheid dat Edward en Wallis elkaar voor het eerst ontmoetten. Hoewel de prins al snel verliefd raakte op Wallis, maakte ze bij die eerste keer op hem geen bijzondere indruk. Vier maanden later zagen zij elkaar opnieuw. Hoewel Wallis gedurende twee jaar daarna een regelmatige gast was van de prins, was zij nog niet de enige vrouw in zijn leven. Dat veranderde in januari 1934, nadat Thelma Furness een reis maakte naar de Verenigde Staten, waarbij ze Edward in haar afwezigheid had toevertrouwd aan de zorgen van Wallis Simpson. Bij haar terugkeer bemerkte ze dat ze niet langer welkom was in het leven van de prins, vier maanden later onderging Mrs. Dudley Ward het zelfde lot. Vanaf die tijd was Wallis Simpson Edward's enige geliefde.
Mrs. Wallis Simpson.
De vrouwelijke hoofdpersoon in dit verhaal werd als Bessie Wallis Warfield geboren op 19 juni 1896 in Maryland, USA. Haar vader overleed toen zij vijf maanden oud was en hoewel zij voortkwam uit een vooraanstaande familie, leefde zij in haar jeugd in betrekkelijke armoede. 
Als jonge vrouw was zij niet echt knap, maar had toch een bepaalde houding en gevoel voor stijl dat haar opvallend en aantrekkelijk maakte. Ze had stralende ogen, een gave, bijna doorschijnende huid en zacht, zwart haar dat ze bijna haar hele leven in een scheiding midden over haar hoofd droeg.
Op 8 november 1916 trouwde Wallis Warfield met Luitenant Earl Winfield (‘Win') Spencer, een piloot in de US Navy. In de loop der jaren werd Win een zware drinker, hetgeen uiteindelijk resulteerde in een scheiding die in december 1927 werd uitgesproken. In juli 1928, net zes maanden na haar scheiding, trouwde Wallis opnieuw, nu met de vermogende Engelse scheepmakelaar Ernest Simpson. Na hun trouwen vestigde het paar zich in Londen, waar ze werden uitgenodigd voor liefdadigheidsfeesten. Bij zo'n bijeenkomst in het huis van Lady Furness ontmoette ze voor het eerst prins Edward.
Hoewel velen Mrs. Wallis Simpson verwijten de prins verleid te hebben, is het aannemelijker dat zij aangetrokken werd door de glans en betovering zo dicht bij de troonopvolger te zijn. Aanvankelijk was Wallis tevreden zich opgenomen te voelen in de vriendenkring van de prins. Maar in augustus 1934 werd volgens Wallis Simpson hun relatie serieuzer. Gedurende die maand maakte de prins een cruise op het jacht van Lord Moyne, de Rosaura. Hiervoor waren ook de beide Simpsons uitgenodigd, maar Ernest Simpson kon zijn vrouw niet vergezellen omdat hij verplichtingen had in de Verenigde Staten. ‘Het was tijdens deze cruise', zo verklaarde Wallis later, ‘dat zij en de prins de ondefinieerbare grens tussen vriendschap en liefde overschreden'. Prins Edward werd steeds meer verliefd op Wallis, maar was zij ook verliefd op hem? Veel mensen geloofden dit niet en vonden haar een berekenende vrouw die of koningin wilde worden of uit was op geld. Het is echter waarschijnlijker dat Wallis, hoewel ze niet verliefd was, toch van Edward hield.
De abdicatie.
Op 20 januari 1936, om vijf minuten voor middernacht, sterft koning George V, waardoor Edward als troonopvolger automatisch koning wordt. Het verdriet om de dood van zijn vader werd bij Edward vergroot doordat hij ook het koningschap verwierf met al haar verantwoordelijkheden, aanzien en ceremonieel vertoon, zaken die hij in z'n hart allemaal verafschuwde.
Edward was toen hij koning werd bij het volk immens populair. Hij was een knappe man van bijna 42 jaar oud die gediend had in het leger, een aantal succesvolle reizen gemaakt had naar alle delen van het Britse Rijk en een oprechte belangstelling toonde voor het lot van de minder bedeelden in de samenleving. Men hoopte dat de nieuwe koning een tijdperk zou inluiden van vrede en hoop. Donkere wolken pakten zich echter boven Europa samen. Duitsland bezette en remilitariseerde in 1936 het Rijnland, in Spanje breekt een bloedige burgeroorlog uit en Hitler en Mussolini sluiten een militair pact. In deze tijd van groeiend nationalisme en internationale tegenstellingen symboliseerde de koning voor het Britse volk de eenheid, onafhankelijkheid en democratie in het Britse rijk.
Aan het begin van z'n regeerperiode maakte de nieuwe koning in regeringskringen niet veel vrienden, integendeel. Hij wilde de monarchie flink moderniseren en ontdoen van overbodig Victoriaans ceremonieel en vastgeroeste tradities. Zo was zijn eerste opdracht om alle klokken op Sandringham, die altijd een half uur voor liepen, terug te zetten naar de juiste tijd. Ook joeg hij veel van zijn adviseurs tegen zich in het harnas, omdat hij hen zag als symbolen en bewaarders van de oude orde. Velen werden door hem ontslagen en de rest van zijn staf moest het doen met een fors lager salaris. Na enkele maanden begon Edward echter z'n staatstaken te verwaarlozen, hij kwam te laat op afspraken of zegde deze op het laatste moment af, en regeringspapieren werden door hem nauwelijks nog ingekeken. De voornaamste reden dat hij z'n taken verwaarloosde was natuurlijk Mevr. Simpson. Hij was zo verliefd op haar dat dit hem volledig afleidde van zijn verplichtingen.
De relatie tussen Koning Edward en Mrs. Wallis Simpson kwam in een stroomversnelling toen hij een brief ontving van zijn particulier secretaris, Alexander Hardinge. Tot dan toe had de Britse pers zich aan de afspraak gehouden niets te publiceren over het privé-leven van de koning, en inderdaad was het grootste deel van de bevolking niet bekend met de verhouding van Edward met Wallis Simpson. In Amerikaanse kranten verschenen er echter wel kritische artikelen over de verhouding van de koning. Hardinge waarschuwde Edward dat de pers niet langer stil zou blijven en dat de regering, als hij op deze voet doorging, in haar geheel haar ontslag zou aanbieden.
Niet alleen de koninklijke familie was tegen een huwelijk, ook Eerste Minister Stanley Baldwin, diverse politieke leiders in het parlement en ook de Aartsbisschop van Canterbury waren tegen de relatie. Hiervoor waren verschillende redenen: Wallis Simpson was een Amerikaanse, ze was niet van adel of hoge komaf, maar het belangrijkste van al was het feit dat ze gescheiden was. De Church of England (waarvan de koning het hoofd is) was tegen scheidingen en het parlement weigerde Wallis enige titel te verlenen. Al met al was Mrs. Simpson geen vrouw die de Britten zich wensten als koningin. Alleen Winston Churchill, die zelf een Amerikaanse moeder had, en Lord Beaverbrook konden begrip opbrengen voor de liefde van de koning en steunden hem.
De koning had de keuze uit drie mogelijkheden: Wallis opgeven, Wallis houden waarna de regering zou opstappen, of aftreden en de troon opgeven. Omdat Edward vastbesloten was om met Mrs. Simpson te trouwen bleef hem geen andere keuze over dan af te treden. Op 2 december 1936 kwam de affaire in de openbaarheid, wat in Engeland onmiddellijk tot grote consternatie leidde en het land in een constitutionele crisis stortte.
Wat haar oorspronkelijke beweegredenen ook waren, het was nooit de bedoeling van Wallis dat de koning voor haar zijn troon zou opgeven. Niettemin kwam deze dag snel naderbij. Op 10 december 1936, om 10.00 uur ‘s morgens, tekende Edward in het bijzijn van zijn drie nog in leven zijnde broers in zesvoud de verklaring van abdicatie. Vanaf dat moment was zijn jongere broer Albert (‘Bertie') koning van het Britse rijk, onder de naam George VI. Nog op de dag van de abdicatie verleende de nieuwe koning aan Edward de titel Hertog van Windsor. Wallis Simpson zou dan, vanaf het moment dat zij met hem trouwde, door het leven gaan als Hertogin van Windsor.
De dag erna, op 11 december, maakte Edward met een korte, dramatische toespraak via de radio zijn besluit aan het volk bekend. Deze toespraak was aan beide zijden van de Atlantische Oceaan tegelijkertijd te horen en bereikte meer luisteraars dan enige radio-uitzending daarvoor. Mensen dromden samen in radiowinkels, hotel-lobby's en café's om geen woord te missen. Ze hoorden een zeer bedroefde Edward verklaren: ‘At long last I am able to say a few words of my own... I have found it impossible to carry on the heavy burden of responsability and to discharge the duties of King as I would wish to do, without the help and support of the woman I love'.
Na de abdicatie kwam de scheiding van Wallis Simpson en haar man Ernest rond, waarna Wallis en Edward op 3 juni 1937 tijdens een bescheiden ceremonie in het Château de Candé in Monts (Frankrijk) in het huwelijk traden. Groot was het verdriet van Edward toen hij vlak voor zijn huwelijk een brief kreeg van zijn broer George VI, waarin hem meegedeeld werd dat hij niet langer gerechtigd was zijn titel ‘koninklijke hoogheid' te voeren. Eventueel mocht hij zichzelf nog wel zo laten noemen, maar deze titel gold niet voor zijn vrouw of kinderen.
Na zijn abdicatie werden Edward en Wallis Simpson uit Engeland verbannen. Hoewel er geen periode was afgesproken gingen de meeste mensen er van uit dat dit voor een paar jaar zou gelden, maar feitelijk was dit voor de rest van hun leven. De leden van de koninklijke familie meden het echtpaar zoveel mogelijk. In 1937 bracht Edward een bezoek aan Duitsland en had daar een ontmoeting met Adolf Hitler. 
Onmiddellijk waren er geruchten dat Edward geheime afspraken had gemaakt met de Nazi's, maar daar is nooit enig bewijs voor geleverd, al had hij wel sympathie voor de Duitsers.
De Hertog en Hertogin leefden verder grotendeels in Parijs en soms in de USA, met een onderbreking tijdens de Tweede Wereld-oorlog toen Edward door Winston Churchill benoemd werd tot Gouverneur van de Bahama's, een post die hij van 1940 tot 1945 bekleedde. Door de bezetting van Frankrijk door de Duitsers waren Edward en Wallis gedwongen naar Lissabon te vluchten. Omdat nog steeds niet duidelijk was of Edward connecties had met de Nazi's en de inlichtingendienst had vernomen dat Hitler hem als marionet-koning op de Britse troon wilde zetten zodra Engeland veroverd was, besloot de regering dat Edward maar het beste ver van Europa gestationeerd kon worden.
Na de oorlog bezocht Edward slechts twee keer Groot Brittannië, in 1952 na de dood van zijn broer en in 1953, na het overlijden van zijn moeder Mary. De officiële verbanning werd door koningin Elisabeth II in 1967 opgeheven, maar het paar heeft zich niet meer in Engeland gevestigd. Edward schreef twee boeken over zijn leven: ‘A King's Story' in 1951 (dat in 1967 verfilmd werd) en ‘Windsor Revisited' in 1960. Een uitgebreide biografie verscheen in 1990 van de hand van Paul Ziegler: King Edward VIII: The Official Biography (Collins, London). Edward was lid van de Vrijmetselarij. Ook heeft hij zijn naam gegeven aan een bepaalde manier van het strikken van een stropdas (met een brede, symmetrische knoop): de zgn. ‘Windsor knoop'.
Edward overleed op 28 mei 1972, een maand voor zijn 78ste verjaardag. Wallis overleefde hem nog veertien jaar, een tijd die ze grotendeels in bed doorbracht, afgescheiden van de wereld. Zij stierf op 24 april 1986, bijna 90 jaar oud. Edward en Wallis hebben nooit kinderen gekregen. Beiden zijn naast elkaar begraven op het koninklijke begraafplaats in Frogmore, Windsor.
Ton Vis
