Frans Indochina Aan het einde van de 19e eeuw en in de eerste helft van de 20e eeuw had Frankrijk, net als Nederland en Groot-Brittannië, grote koloniale bezittingen in Zuidoost-Azië. Halverwege de 19e eeuw werden Franse missionarissen naar Vietnam gestuurd om dit voornamelijk Boeddhistische land te bekeren tot het Rooms-Katholieke geloof. Tot De koloniën van Frankrijk ongenoegen van de heersers over de koninkrijken in dit gebied (o.a. de Cham en de Khmer) waren de missionarissen hierin heel succesvol. De vervolging en daaropvolgende moord op een aantal Franse missionarissen was voor keizer Napoleon III aanleiding om troepen naar Vietnam te sturen en invallen in het land te doen. Cochin-China (1886) Op 5 januari 1862 werd Cochin-China, dat ongeveer het grondgebied van het huidige Zuid-Vietnam omvat, veroverd als Franse kolonie. Op 25 augustus Annam-Tonkin 1883 werden twee andere delen van het land, Annam (in centraal Vietnam) en Tonkin (Noord-Vietnam), protectoraten van Frankrijk. De Fransen schaften het gebruik van de naam Vietnam volledig af in alle documenten. De inwoners van Cochin-China, Annam en Tonkin werden vanaf dat moment door de Fransen Annamieten genoemd. Vervolgens werd op Annamiet-vrouw 17 oktober 1887 de Unie van Indochina gevormd. Behalve Cochin-China, Annam en Tonkin gingen ook Cambodja en (vanaf 1893) Laos hiervan deel uitmaken. Cambodjaanse Direct na de vorming van Frans Indochina in 1887 ontstaat het eerste verzet. De unie groepeert de bevolking van Vietnam, Laos en Cambodja onder één bestuur, terwijl deze volkeren etnisch, historisch en cultureel weinig gemeen hebben. Daarbij bevordert volgens een racistisch principe de Franse overheid de vestiging van de lichter gekleurde, meer 'geciviliseerde' Vietnamezen in de 'primitievere' buurlanden, waar deze zich als kolonisten vestigen en zitting nemen in het ambtenarenapparaat. Dit beleid heeft tot de dag van vandaag tot etnische conflicten in de regio geleid. Bij oudere zegels toont alleen het stempel de herkomst De eerste verzetsbewegingen uit de jaren '90 van de 19e eeuw waren erop gericht om de traditionele monarchie te herstellen. Tot in de jaren '20 van de 20e eeuw slaagden de antikoloniale bewegingen er echter niet in om gezamenlijk een vuist te maken Franse portzegel met opdruk Cochin-China tegen de overheersers. Daarna werden de organisaties steeds radicaler. De in 1927 opgerichte Vietnamese Nationalistische Partij (de Kwomintang) is hiervan de belangrijkste exponent. Al snel beraamt deze partij een opstand, maar deze wordt gesmoord en de meeste leiders verdwijnen achter de tralies of worden geëxecuteerd. Ho Chi Minh In deze periode groeit de Vietnamese politicus Ho Chi Minh (1890-1969) uit tot hèt nationale symbool van verzet. Zijn naam betekent 'Ho met de heldere wil', maar vele Vietnamezen noemen hem liefkozend 'Oom Ho'. Zijn opleiding geniet hij in Europa, in Engeland van 1915 tot 1917 en in Frankrijk van 1917 tot 1923. Hij was betrokken bij de oprichting van de Franse Communistische Partij (hij werd lid in 1920) en probeerde bij het Verdrag van Versailles bij de geallieerden aandacht te krijgen voor onafhankelijkheid van Vietnam. Zegel type Grasset (1904-1906) In 1925 richt Ho Chi Minh in Zuid-China de Revolutionaire Jeugdliga op, gebaseerd op het marxisme-leninisme. In de jaren '30 komt het tot onlusten en stakingen. Maar de Fransen slaan alle opstanden bloedig neer, duizenden boeren en communistische leiders van de opstand worden gevangengenomen of gedood. Ook Ho Chi Minh wordt in 1931 gevangen gezet, maar weet te ontvluchten. Na een verblijf in Moskou en China keert hij in 1941 naar Vietnam terug. Hij sticht daar de Vietminh, een beweging die naar onafhankelijkheid streeft. In juli 1941 veroveren Japanse troepen grote delen van Zuid-Vietnam, om dit land als springplank te gebruiken voor Jonk (serie 1931-1939) de verovering van Singapore en Nederlands-Indië. De Fransen, die inmiddels betrokken waren bij een oorlog in Europa, konden geen versterkingen sturen en moesten zich bij de Japanse bezetting neerleggen. Ho Chi Minh richt samen met Vo Nguyen Giap het Vietnamese Boer in rijstveld bevrijdingsleger op, dat in 1945 alle provincies ten noorden van Hanoi onder controle krijgt. Na de Japanse capitulatie in 1945 wordt hij tot president van de onafhankelijke republiek gekozen, maar kan niet verhinderen dat de Fransen terugkeren. Landarbeider en Confusius-toren (1927) Het verdrag van Potsdam, dat het einde van de Tweede Wereldoorlog markeert, erkent de nieuwe Vietnamese Republiek niet. De Vietminh ontwapent de Japanse troepen in het noorden waarbij zij, met behulp van de Chinese Kwomintang van Tsjang Kai Sjek, erin slagen de Franse troepen in het noorden van het lijf te houden. Met behulp van de Britten slagen de Fransen er overigens wel in het koloniale bewind in het zuiden van Vietnam te herstellen. Auguste Pavie, de eerste vice- consul in Indochina Spoedig ontstaan er schermutselingen tussen Vietnamese en Franse troepen in de delta van de Rode Rivier in het noorden. Een Frans bombardement van de havenstad Haiphong eind november 1946, waarbij duizenden burgers worden gedood, leidt de Frans- Bao Long, de laatste kroonprins van Vietnam Vietnamese oorlog in. Ho Chi Ming vlucht met zijn leger, de Vietminh, de bergen in om er een guerrillastrijd te beginnen. Keerpunt in de oorlog is de communistische overwinning in China in 1949. China en de Sovjet-Unie erkennen Ho Chi Minh's Democratische Republiek Vietnam en verlenen Bao Dai, de laatste keizer van Vietnam militaire steun. Nu beginnen ook de Amerikanen zich voor het eerst met de strijd te bemoeien door het Franse leger te steunen. Tijdens de Conferentie van Genève in 1954 over de vrede in Korea, staan ook officiële gesprekken tussen Frankrijk en de Vietminh op de agenda. Ondertussen wordt een beslissende slag geleverd bij Dien Bien Phu. Deze strategische, als onneembaar geachte Franse buitenpost bij de grens met Laos, wordt na 55 dagen omsingeling en gevechten door de Vietminh veroverd. Deze nederlaag versnelt het uiteindelijke vertrek van de Fransen uit Vietnam. Generaal Pétain met opdruk 'Socialistische Republiek Vietnam' De Vietminhdelegatie krijgt op de Conferentie van Genève echter niet de vrede waarop was gehoopt. De strijdende partijen moesten zich terugtrekken langs de 17e breedtegraad, waarmee het land feitelijk in tweeën werd gedeeld. Afgesproken werd om binnen twee jaar verkiezingen te houden en het land te herenigen. De Verenigde Staten waren echter beducht dat bij verkiezingen Ho Chi Minh een grote overwinning zou behalen en Vietnam daarmee communistisch zou worden. Zij wisten de verkiezingen, via de anti-communistische regering in Zuid-Vietnam van Ngo Dinh Diem, almaar uit te stellen. Omdat het Ho Chi Minh bergachtige noorden afhankelijk is van de rijstproductie in het zuiden, raakt de bevolking van Noord-Vietnam in hongersnood. In het begin van de jaren ‘60 wordt een nieuwe organisatie opgericht, het Nationale Bevrijdingsfront, een coalitie van communistische, niet-communistische, katholieke en boeddhistische nationalisten. Via de Ho Chi Minh-route, een netwerk van paden, wegen en kanalen langs en over de grenzen met Laos en Cambodja, dringen zij Zuid-Vietnam binnen om een guerrillastrijd te voeren tegen het bewind van Diem. Deze noemt de guerrillastrijders Vietcong (Vietnamese Communists). De strijd tegen de VS De Verenigde Staten raken, door hun financiële en later ook militaire steun aan het regime van Diem, steeds meer bij het conflict betrokken. De VS wilden met hun steun aan Zuid-Vietnam een dam opwerpen tegen het oprukkende communisme, beducht als men was voor de domino-theorie dat het communisme steeds meer landen in haar greep zou krijgen. Uiteindelijk resulteerde dit in het zenden van militaire adviseurs en later ook troepen. Van 1964 tot 1975 werd in Vietnam een bloedige oorlog uitgevochten, met hevige bombardementen op Noord-Vietnam, het gebruik van ontbladeringsmiddelen en fosforbommen die hele dorpen vernietigden. De oorlog viel voor de Amerikanen niet te winnen en uiteindelijk trok men zich in 1975 terug uit het land. De Vietnamoorlog telde 58.000 gesneuvelden aan Amerikaanse zijde en tussen 2 en 3 miljoen doden aan de Vietnamese kant, bovendien had de oorlog de VS ca. 150 miljard dollar gekost. Bijna zonder slag of stoot veroverden de Noord-Vietnamezen in 1975 het hele land, dat op 2 juli 1976 officieel herenigd werd als de socialistische republiek Vietnam. Ho Chi Minh en een verenigd Vietnam Ho Chi Minh mocht deze hereniging echter niet meer meemaken, hij stief in 1969 op 79-jarige leeftijd aan de gevolgen van een hartaanval. Tijdens zijn leven was hij wars van elke persoonsverheerlijking en wilde hij na zijn dood gecremeerd worden. Tegen zijn wens werd zijn lichaam geplaatst in een granieten mausoleum en kreeg de Zuidvietnamese stad Saigon zijn naam: Ho Chi Minhstad. Frankrijk heeft in de periode van 1889 tot 1949 speciale zegels voor het gebied Indochina uitgegeven, met als landsaanduiding 'Indochine'. Vóór die tijd werden in dit gebied Franse postzegels gebruikt, die alleen aan de stempels herkenbaar zijn als zijnde gebruikt in dit gebied. De waardeaanduiding op de zegels vanaf 1889 is in francs (100 centimes), vanaf 1918 werd dit 100 cent in 1 piaster. Ton Vis