De vijftiger jaren
Aangezien onze vereniging voor het merendeel uit ouderen bestaat, zullen de meeste van ons nog goede herinneringen hebben aan de jaren '50, met andere woorden 'weet je nog wel oudje'. Nederland zat nog in herstel en opbouw periode van na de 2e wereldoorlog Op het gebied van cultuur, sport, nieuws, het openbare leven en producten maakten we een grote sprong voorwaarts zoals we in het verhaal lezen en zien. Veel nieuwe producten deden hun intrede in de samenleving.
De petticoat
We schrijven 1950 als de Franse modewereld voor de dames rokken voorschrijft die 40 cm boven de grond hangen, De petticoat, een strak bovenlijfje met een heel wijde rok, is geboren. Veel meisjes en jonge vrouwen willen zich niet langer kleden zoals hun ouders dat voorschrijven. Deze kleding komen we heden ten dage nog tegen bij ballroom dansen en in oude rock-en-roll films.
Tour de France
Ook op sportgebied schrijft Wim van Est historie door als eerste Nederlander de Gele trui te veroveren na een etappezege. Maar toen hij in de volgende etappe op de flanken van de col d'Aubisque te veel risico nam en in een 70 m diep ravijn viel, zag hij zijn kansen op een Touroverwinning in rook opgaan. Wonder boven wonder mankeerde hij niets en werd hij door aan elkaar geknoopte fietsbanden uit het ravijn gered. Zijn toenmalige sponsor Pontiac had meteen een reclame slogan met, "Zijn hart stond stil maar zijn Pontiac liep nog".
De Solex
Wie kent hem niet? Met een verstevigd fietsframe en een rond motortje op het voorwiel maakt de Solex zich in de jaren kort na de oorlog snel geliefd in Nederland. Na de introductie in 1948 komen de kopers op wachtlijsten. Pas in 1950 is dat niet meer nodig. Het oorspronkelijk uit Frankrijk afkomstige rijwiel met hulpmotor weegt 25 kilo en rijdt op Solexine, een mengsel van benzine en tweetaktolie. De maximum snelheid is slechts 22 km per uur wat niet wegneemt dat in Nederland die eerste jaren een rijbewijs nodig is om het Rijwiel Solex te mogen rijden. Met zijn prijs van nog geen 400 gulden is het razend populaire vehikel voor een grote groep mensen een haalbare kaart.
De melksanering
Net als de bakker, de petroleumverkoper en de groenteman krijgt in 1952 ook de melkboer zijn eigen wijk. Dagelijks brengt hij de losse melk voor 11 cent en karnemelk voor 8 cent per liter aan de deur. Een koelkast was er in die tijd nog niet dus werd de melk meteen op het petroleumstel verwarmd om zuur worden te voorkomen.
Houtje-touwtje
Waar koop je na de oorlog voor een habbekrats een warme stevige jas? Bij het leger! Het Britse leger dumpt grote hoeveelheden knielange kameelkleurige houtje-touwtje jassen, die gretig aftrek vinden. De jas is gewild vanwege zijn prijs maar ook omdat de beroemde Britse veldmaarschalk Montgommery zich er vaak in vertoont en er zelfs zijn naam aangeeft: "montycoat".
De Dokwerker
De februaristaking is na de oorlog alweer 7 keer herdacht als Amsterdam eindelijk een gedenkteken krijgt voor deze protestactie tegen de Jodenvervolging. Op 19 november 1952 onthult koningin Juliana 'De Dokwerker', het door Mari Andriesen gemaakte standbeeld. Sindsdien wordt elk jaar op 25 februari het verzet tegen de Duitse bezetter herdacht.
Watersnoodramp
Nederland beleeft in de nacht van zaterdag 31 januari op zondag 1 februari 1953 de grootste natuurramp van de eeuw, die aan 1836 mensen het leven kost. Een combinatie van noordwesterstorm en springvloed teistert de Zeeuwse kust. 's Nachts om drie uur begeven het de eerste polderdijken, die het slechts zijn onderhouden. In totaal breken 89 dijken en loopt 200.000 hectare landbouwgrond in Zeeland, Zuid-Holland en het westen van Brabant
onder water. Na die angstige nacht volgt een tweede vloed op zondagmiddag. Veel mensen zoeken een veilig heenkomen door op het dak van hun woning te klimmen. Ruim 40.000 huizen en boerderijen worden getroffen, de helft van de 600.000 duizend inwoners van de getroffen gebieden verliest al hun bezittingen.
De DAF 600
De eerste personenauto van truckfabrikant DAF sloeg op RAI in 1958 in als een bom: maar liefst 3.000 klanten bestelden de DAF 600. Niet vanwege zijn sportieve prestaties, want met veel lawaai wist deze compacte wagen een topsnelheid van 90 kilometer per uur te bereiken. Wel vanwege de Variomatic, ofwel het "pientere pookje": een versnellingssysteem op basis van rubberen banden, dat het schakelen overbodig maakte. In totaal rolden er in de vier productiejaren ruim 30.000 exemplaren van de band.
Elvis
In zijn woonplaats Memphis slaat Elvis eerste single "That’s allright mama" in als een bom, maar het nieuwe geluid zaait ook verwarring: de radioluisteraar schrijft het opzwepende ritme blindelings toe aan een zwarte zanger. De eerste concertbezoekers maken in levende lijve kennis met het fenomeen Elvis Presley, een energieke artiest met een ontwapende lach en sensuele heupbewegingen waarmee hij meisjesharten op hol brengt. De jeugd valt als een blok voor de King of Rock en Roll. Hij levert zo'n 150 hits af en acteert in 31 films. De belangrijkste nalatenschap blijft zijn rockabilly muziek, een vernieuwende mix van pop, rock, country, gospel en rhytm and blues.
Brigitte Bardot
Nog voor het begin van de seksuele revolutie spat de blonde filmdiva Brigitte Bardot als seksbom van het witte doek. Het is 1956 en Bardot is 21 jaar als ze met blote voeten op de tafel danst in de film "Et Dieu crea la femme" van regisseur Roger Vadim (op dat moment haar echtgenoot). In Nederland komt de film uit onder de titel "En schiep de vrouw". De naam van de Schepper mag in ons land niet aan de weinig verhullende film worden verbonden. Brigitte Bardot, kortweg BB genoemd, wordt het sekssymbool van de jaren vijftig en zestig en is toch zedig genoeg om model te staan voor Barbie.
Elfstedentocht
Ieder jaar wanneer de vrieskou in aantocht is begint het bij de schaatsers te kriebelen, zou er een elfstedentocht komen? Zo ook in 1956 en ja, op dinsdag 14 februari word hij verreden en na een rit van 198 kilometer komen er vijf schaatsers met de handen over elkaars schouder over de finish. Deze actie werd door de organisatie niet in dank afgenomen daar het reglement stelt dat de tocht der tochten één winnaar moet hebben. Bij de finish blijft de krans dan ook ongebruikt. Het elfstedenbestuur deelt ook geen medailles uit aan Jeen Nauta, Jan van der Hoorn, Aad de Koning, Maus Wijnhout en Anton Verhoeven, die gezamenlijk finishten in 8 uur en 46 minuten. Toch worden ze ook niet gediskwalificeerd uit respect voor hun prachtige prestatie.
Ruimtevaart
De wedloop om de ruimte is een verbeten strijd tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten die midden in de Koude Oorlog verkeren. De lancering van de Spoetnik 1 in oktober 1957 slaat de wereld met stomheid. Met de straathond Laika, die de twijfelachtige eer heeft om als eerste levend wezen een baan om de aarde te maken, aan boord van de Spoetnik II onderstrepen de Russen hun voorlopersrol.
Bij de lancering van de Spoetnik II, met het dier als enige passagier, is al bekend dat de kunstmaan niet zal landen. Na afloop van de missie verklaren de Russen dat Laika nog dagen heeft geleefd. Pas in 2002 werd bekend dat het hondje na enkele uren is overleden aan stress en oververhitting.
Vadertje Drees
"Van Drees trekken" raakt ingeburgerd als uitdrukking wanneer Dr. Willem Drees in 1948 als minister-president de Noodwet Ouderdomsvoorziening invoert. De noodwet wordt een blijvertje als de latere AOW. Onder zijn 10-jarig leiderschap bloeit Nederland in de naoorlogse jaren op mede dankzij zijn zuinige en doelmatige stijl als premier. Kritiek krijgt hij ook voor de manier waarop Nederlands-Indië het zelfbestuur moet bevechten. In vier rooms-rode kabinetten legt Drees het fundament voor de verzorgingsstaat, maar niet zonder de mening van andere partijen mee te wegen. Consensuspolitiek is zijn keurmerk.
Televisie
In de jaren vijftig deed de televisie haar intrede in de Nederlandse huiskamers. Wie het kon betalen, schafte zich er een aan. In '59 wordt het 500.000e toestel verkocht. Deze mensen hadden op de woensdag- en zaterdagmiddag een huis vol met kinderen uit de buurt
(ze wisten precies welke buren een televisie hadden),die voor 5 ct naar het kinderuurtje mochten komen kijken. Met tante Hannie (KRO) als omroepster uit de begintijd van de televisie. De toenmalige NTS (Nederlandse Televisie Stichting) vertoonde razend populaire kinderseries zoals Pipo de Clown, Swiebertje, Dappere Dodo, Ren je rot en Stuif 's in.
Het Tomadorekje
Het Nederlandse interieur kent nog de soberheid van de oorlogsjaren als halverwege de jaren '50 het Tomadorekje wordt geïntroduceerd. Door zijn gunstige prijs past het bij de zuinige leefstijl, tegelijkertijd is het vernieuwend en decoratief. Met de zwarte wandbeugels en de metalen plankjes in primaire kleuren completeert het rekte het moderne woonkamerinterieur. De revolutionaire vinding van draadwaren fabrikant Tomado uit Dordrecht, ook al bekend van het afdruiprek, zeef of aardappelstamper, was razend populair.
Gerard van Dooren
Bron: TNT Post (PostNL)