De jaren zestig vormen een omslagpunt in de moderne geschiedenis, vooral op maatschappelijk en cultureel gebied. De stijgende welvaart betekende dat mensen zich een brommer, televisie of zelfs een auto konden veroorloven. Jongeren ontwikkelden een eigen cultuur en begonnen zich af te zetten tegen gevestigde structuren. Er kwam een einde aan de verzuiling die Nederland lang in een bekrompen hokjesgeest gevangen hield. Een aantal van deze ontwikkelingen vindt u in dit artikel terug.
Op vrijdag 5 juni 1964 is het B-day, The Beatles komen aan op Schiphol en werden begroet door zo’n drieduizend fans. Maar het waren niet de magic four op de vliegtuigtrap. Drummer Ringo Starr werd wegens ziekte vervangen door Jimmy Nicol. 's Zaterdags volgden nog eens duizenden fans hun idolen bij de rondvaart door de Amsterdamse grachten, het was stralend weer en het werd één groot feest. 's Middags en 's avonds gaven The Beatles twee concerten in het Westfriese Blokker en in krap 25 minuten tijd spelen ze hun grootste hits zoals "I Want To Hold Your Hand", "She Loves You" en "Can't By Me Love". Het publiek gilt en zingt uit volle borst mee, meisjes vielen flauw, en op zondag vertrokken de vier heren weer, geruisloos dit keer.
Nederland is al bijna twee maanden in beroering door een foto van een verliefd koppeltje, als Koningin Juliana via de televisie de verloving van haar dochter bekend maakt. Prinses Beatrix heeft haar oog laten vallen op Claus von Amsberg. Zijn Duitse komaf doet flink wat stof opwaaien, want de herinnering aan de oorlog lag bij veel Nederlanders nog vers in het geheugen. Prinses Beatrix vertelde in een televisie interview dat ze hun liefde voor elkaar toch zwaarder heeft laten wegen. De bekendmaking van de verloving was in een stroomversnelling gekomen door de foto die freelancefotograaf John de Booy heeft weten te maken van het paar, dat innig gearmd door de tuinen van kasteel Drakensteyn loopt.
Lang haar, Indiase kleding en teenslippers, daaraan herkende men halverwege de jaren zestig de hippies. Ze waren te vinden op pleinen en in parken met een joint tussen de lippen, luisterend naar oosterse muziek of naar protestsongs van Bob Dylan en Boudewijn de Groot. Zij zetten zich af tegen de materialistische burgermaatschappij, wijzen geweld af en droegen hun idealen niet uit in actiegroepen of politieke partijen maar door "een goede manier van leven" te laten zien. Alles draaide om flower power en de kracht van de liefde. Dit riep veel onbegrip en wrevel op bij de gevestigde orde met als dieptepunt het schoonvegen van de Dam in Amsterdam na inwerkingtreding van het slaapverbod aldaar.
Jonge meisjes die hielden van de beatmuziek waren de eersten die de minirok omarmden. De Engelse ontwerpster Mary Quant zorgde met haar betaalbare modellen voor verspreiding onder de Londense jeugd. Het oor-spronkelijke ontwerp kon ook van de Parijse couturier André Courrèges geweest zijn, die tegelijkertijd een minirok op de catwalk brengt. De damesmode is na de lancering van het enkele decimeters lange rokje nooit meer hetzelfde geweest. In 1967 ziet ongeveer een kwart van de mannen de minirok wel zitten en typeerde het kledingstuk als attractief en levensluchtig. De rok groeide uit tot een ongekende modehit.
Televisie
De televisie raakte steeds meer ingeburgerd, de omroepen ontfermden zich over de beeldbuis en begonnen stuk voor stuk programma's en series te maken. Ook kwamen er uit Amerika programma's en series over. Een kleine greep uit die tijd: Een groot uur U van Koos Postuma, Voor de vuist weg van Willem Duys, Het schaap met de 5 poten enzovoort.
In september 1966 verschijnt de eerste aflevering van de door de VARA in eerste instantie voor kinderen geproduceerde comedy "Ja zuster, nee zuster" op de televisie. De serie werd al snel en vooral onder volwassenen populair. Afspraken werden er op afgestemd en sportwedstrijden verzet om maar geen aflevering te missen. In rusthuis Klivia deed iedereen wat 'ie wilde doen want daar rustte je volgens zuster Klivia het beste van uit. De scheikundig ingenieur deed proeven, Bertus knutselt, Bobbie tuinierde, Jet maakte pruiken en de nieuwe bewoner Gerrit (inbreker) werd door zuster Klivia op het goede pad gebracht.
De populariteit van Dorus begint op het Amsterdamse Rembrandtplein, waar Tom Manders de club Saint-Ger-main des Prés artistiek leidt. Hij bood beginnende artiesten als Jan Blaaser en Henk Elsink een podium en maakte in zijn rol als clowneske zwerver Dorus een eigen show. De VARA ontdekte zijn talent en brengt in 1955 een avond Saint-Germain-des-Prés op de buis. De roem van Dorus steeg tot ongekende hoogte, van het liedje "Twee motten" gaan maar liefst 700.000 exemplaren over de toonbank. De televisieshow van 1 oktober 1966 met "Poesie mauw" stond op nummer dertig in de top 50 van de laatste vijftig jaar. Maar liefst 77 procent van de Nederlandse bevolking stemde op dit programma af, ongeveer evenveel als op "Ja zuster, nee zuster".
Lang voor GTST en ONM, zelfs nog voor Dallas en Dynasty, is er Peyton Place. Buitenechtelijke relaties, ongeplande zwangerschappen en geheimzinnige moorden beheersten de wereld van de Mackenzies en de Harringtons. In 1967 werd de serie voor het eerst uitgezonden door de AVRO, aanvankelijk in zwart-wit, later in kleur. Nederland zat aan de buis gekluisterd. Het pittoreske kerkje van het dorpje Peyton Place riep aan het begin van iedere aflevering een vredige sfeer op, echter de kijker werd getrakteerd op intriges en verraad, liefde en overspel, hartstocht en verdriet. Een cliffhanger aan het eind van iedere aflevering hield de kijker een week in spanning hoe dit dan weer verder zou gaan.
"En ga nu maar knus naar jullie warme nestjes en denk erom: oogjes dicht en snaveltjes toe" was de gevleugelde uitspraak en Meneer de Uil deed nog een laatste keer één oog open. Een kinderprogramma dat in de periode van 1968 tot 1974 dagelijks om zeven uur vijf minuten op de TV was, en een dagafsluiting voor de kleintjes en bedtijd betekende. De fabeltjeskrant was een programma waarin de vergelijking met de echte mensenwereld werd gemaakt en een levensles was verankerd. Een groot aantal dieren visualiseerden op hun manier de gebeurtenissen van elke dag voor de kleuters. Zelfs volwassenen konden zich herkennen in de uitspraken van Meneer de Uil, jufrouw Ooievaar, Bor de Wolf en de gebroeders Ed en Willem Bever. De herkenningsmelodie "Hallo Meneer de Uil" staat in 1969 zeven weken in de top 40 met een 19e plaats als hoogste positie.
Eerste mannen op de maan
President John F. Kennedy kondigde al bij zijn aantreden in 1961 aan dat nog voor het eind van het decennium er een man naar de maan zou gaan. Er is meer dan tien jaar gewerkt door een half miljoen mensen als het in 1969 eindelijk zover is. Vanaf het Kennedy Space
Met dank aan PostNL
Gerard van Dooren